ÜLKE BORÇ BATAĞINDA…!
Küresel ekonomide dalgalanmalar sürüyor. Kırılganlık artıyor. İstihdam verileri düşüyor. İşsizlik artıyor. Enflasyon çift haneli oldu ve tırmanıyor. Ekonomik aktiviteler azalıyor. Tüm dünya enflasyon şokuna karşı büyük bir mücadele veriyor.
Salgının yarattığı ticari dengesizlikler dünya ekonomisine darbe üstüne darbe vuruyor.
Bir çok ülkede panik havası esiyor. Yeni virüs varyantları ülkeleri derin düşündürüyor. Alınacak yeni yasaklar ve kısıtlamalar beraberinde ekonomik krizi artırabilir. Kapanmalara her an hazır olun. Yine e-devletten izin alıp seyahat etme günleri bizi bekliyor. Resmiyette ilan edilen vaka sayıları bile ürkütücü. Kitlesel öfke çıkar ise bunun nedeni siyasal iktidar. Ağacı çürüten içindeki asalak kurtlar. Başka yerde adres aramayın.
Salgına bağlı enflasyon artışı mali politikaları, uluslararası fonları ve finans çevrelerini derinden etkiliyor. Yüksek döviz talebi, gelişmekte olan ülkelerdeki enflasyon büyük siyasal krizlere dönüşebilir. Salgın ve ekonomik kriz kapitalist düzende fırsatçılığı yaratıyor. Duyumsuzluk , bireysellik ve bencillik bir çok ülkede yapısal sorun görülüyor. Ahlak davranışlarının çok zayıf olduğu yerlerde, bireylerin ve bazı iş insanlarının ticari hakaretleri piyasalarda volatiliteyi artırıyor.
Bir koyundan on post çıkmaz...
Sinekten yağ çıkarmak isteyenler deveyi de hamuduyla yutmak istiyorlar. AK Parti içindeki küçük bir grup her nimetten faydalanıyor. Kulakları garibana tıkalı. Yükünü tutanlar telefonlara da çıkmıyor artık. Bir tarafta sosyal ekonomik yardımları keserken , diğer tarafta itibardan tasarruf olmaz diyorlar. Doyumsuzluk zirve yapıyor. Fiyatlarda istikrar zorlaşıyor. Piyasalarda güven ve fiyat istikrarı çoğu kez para severlerin davranışlarıyla bozuluyor.
Siyasiler , bürokrata söz geçiremiyor mu ?
Enflasyon küresel ekonominin ve Türkiye'nin belini büküyor. Salgın ve enflasyon küreselleşti. Kambur olarak devletlerin önünde duruyor. Mali politikalar zorlaşıyor. Alım gücü düşüyor. Güvensizlik ve istikrarsızlık artıyor.
Döviz, kur, cari açık , bütçe açığı, faiz ve dış borç enflasyon üzerinde temel etkendir. Sıkı mali politikalar etkili olabilir. Türkiye ekonomisinin henüz düzlüğe çıktığını söylemek realist bir davranış olmaz. Ekonomik kriz , salgın ve yapısal sorunlar makro istikrarı zorlaştırıyor. Dış müdahalelere karşı , merkezi gücü çok zayıflatıldı.
TÜİK tarafından açıklanan verilerin sağlıklı ve realist düşünceyle olmağı bir gerçek. Türkiye ekonomisi real olarak büyümemiştir. Hacimsel olarak son 3 yılda gerilemiştir. Enflasyonu bağlı olarak ciro bazında büyüme sanal bir oyundur. Enflasyonun sabit olmadığı yerde real büyüme olmaz. Türkiye enflasyona bağlı olarak rekabet gücünü global pazarlarda kaybediyor.
90 MİLYAR TL FAİZ ÖDEMESİ…
2021 yılında ilk 6 ayda faize ödenen para 90 milyar TL’YE ulaştı. Faize ödenen paralar rekora koşuyor. Dış borç 450 milyar dolar. Enflasyon ve faiz oranları neredeyse 20% civarında. İş insanları riskli ortamlarda varlıklarını üretimde değil, faiz ve döviz üzerinde kullanmayı tercih ediyor. Böylece yatırımlar ve üretimler düşüyor.
BORÇLAR MİLLETİN SIRTINDA
Merkez Bankası rezerv varlıkları 97,7 milyar ABD dolar düzeyinde gerçekleşti. Döviz cinsinden varlıklar toplamı 55,6 milyar dolar olurken, altın cinsinden toplam varlılar ise 40,5 milyar ABD doları oldu.
Haziran 2021 vadesine 1 yıl kalmış veya daha az kalmış Merkezi yönetim döviz çıkışları( döviz kredileri, menkul kıymetler, mevduat işlemleri yükümlülükleri ) 22,7 milyar ABD doları.
Haziran 2021 Merkez Bankası döviz ve altın yükümlülükleri toplamı 65,1 milyar dolar gerçekleşti.
Şarta bağlı döviz çıkış yükümlülükleri ise 45 milyar ABD doları olarak görülüyor.
